Zdrowie. Zielona Encyklopedia Zdrowia – Pokrzywa zwyczajna
Zdrowie. Zielona Encyklopedia Zdrowia – Pokrzywa zwyczajna
A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż
Urtica dioica L. Rodzina: pokrzywowate, Urticaceae
Występowanie Pokrzywa zwyczajna
Roślina występuje w strefie umiarkowanej Azji, w Ameryce, w Afryce Północnej i Europie. W Polsce jest gatunkiem pospolitym.
Morfologia
Pokrzywa zwyczajna jest rośliną zielną, zwykle dwupienną, dorastającą do 30-150 centymetrów wysokości i pokrytą parzącymi włoskami. Podługowate lub szeroko lancetowate, u nasady sercowate, grubo ząbkowane, długo zaostrzone, ogonkowe liście osadzone są naprzeciwległe na cztero-kanciastej łodydze. Kwiatostany są wydłużone i zwisające. Owocem jest orzeszek.
Biologia i ekologia
Jest wiatropylna, azotolubna bylina kwitnąca od czerwca do października. Dojrzewające w czerwcu owoce roznosi wiatr. Rośnie w ogrodach, zaroślach, na polanach, miedzach, w pobliżu zabudowań i przy drogach.
Surowiec
Od czerwca do września należy zbierać dobrze wykształcone, zdrowe liście lub górne części pędów pokrzywy, z których później, po lekkim przewiędnięciu, obrywa się liście. Suszenie może się odbywać w warunkach naturalnych, w miejscu przewiewnym i zacienionym. Dobrze wysuszone liście powinny być intensywnie zielone i niepokruszone. Jesienią warto też wykopywać korzenie pokrzywy. Należy je oczyścić i suszyć w suszarni w temperaturze 40 stopni. Zbierać i suszyć można również nasiona pokrzywy zwyczajnej.
Zastosowanie w medycynie
Pomaga zapobiegać problemom związanym z układem pokarmowym. Pobudza wydzielanie soków żołądkowych, poprawia procesy trawienne i przyswajalność substancji odżywczych z pożywienia. Pokrzywa przyspiesza przemianę materii, zwiększa eliminację zbędnych produktów przemiany materii i obniża poziom cukru we krwi. Liście zawierają witaminy A, C, K, B2, B5, kwas pantotenowy, wiele składników mineralnych, w tym wapń, fosfor, magnez i żelazo oraz chlorofil, flawonoidy, garbniki, karetonoidy. Jest zatem bardzo cenną rośliną leczniczą. Wpływa ona korzystnie na pracę nerek i pęcherza moczowego. Zapobiega stanom zapalnym, działa moczopędnie, pozwalając tym samym pozbyć się nadmiaru wody z tkanek, a wraz z nią nagromadzonych toksyn. Pomaga również w zapobieganiu obrzękom – zwłaszcza nóg. Pokrzywa wzmacnia układ odpornościowy, ma działanie antybakteryjne i antywirusowe. Pokrzywa wpływa korzystnie na produkcję krwinek czerwonych, co jest przydatne w zwalczaniu anemii i w okresie osłabienia. Jest jednym z nielicznych surowców zielarskich, który obniża poziom cukru we krwi i w niewielkim stopniu także ciśnienie tętnicze.
Zastosowanie w kuchni
Można ją przyrządzać na różne sposoby. Dodaje się ją do omletów, jajecznicy, pizzy, tarty, twarożku, chłodników, kruchych ciasteczek lub bułeczek. Można z niej przyrządzać pyszne koktajle i nalewki. Nadaje się jako składnik nadzienia do potraw mięsnych i słodkich ciast. Doskonale smakuje jako dodatek do wiosennych sałatek ziołowych, zup lub przyrządzona jak szpinak. Młode liście nadają się do wyrobu piwa, a wysuszone nasiona można stosować jako przyprawę do mięs. Suszenie, parzenie we wrzątku, pieczenie lub gotowanie usuwa piekące właściwości pokrzywy.
Zastosowanie w kosmetyce
Znakomicie wpływa na oczyszczanie skóry, poprawia jej wygląd i wzmacnia paznokcie.
