Zdrowie – Rak jelita grubego i podobnych miejsc

Rak jelita grubego i podobnych miejsc

Objawy raka jelita grubego

Objawy choroby zależą od lokalizacji procesu złośliwego oraz oczywiście stopnia zaawansowania. Najwcześniejszymi sygnałami alarmowymi wydają się być: obecność utajonej krwi w stolcu oraz zmiana rytmu wypróżnień (biegunki, zaparcia) u osób powyżej 40 roku życia. Trzeba jednak pamiętać, że nieobecność krwi w stolcu nie zapewnia, że nowotworu nie ma (domieszka krwi bardzo rzadko pojawia się przy umiejscowieniu zmiany w okrężnicy wstępującej). W późniejszym okresie dołączają się osłabienie, brak łaknienia, utrata masy ciała, wyczuwalny guz, objawy niedrożności przewodu pokarmowego, niedokrwistość.

Badania przesiewowe

Celem tych badań jest wychwycenie choroby w bardzo wczesnej fazie, co pozwala podjąć natychmiastowe leczenie w przypadku pozytywnego wyniku.

Badania te powinny przechodzić:

W wyżej wymienionych grupach najważniejsze znaczenie ma kolonoskopia. Dzięki niej możemy doskonale zlokalizować zmianę chorobową, odpowiednia zaplanować sposób leczenia, pobrać wycinki do badania histopatologicznego. Kolonoskopia umożliwia ponadto tamowanie krwawień i udrażnianie zwężonego nowotworowo odcinka jelita grubego. Może w związku z tym być elementem zarówno przygotowania pacjenta do operacji, jak i zabiegiem u chorych, którzy się do niej kwalifikują.

Wskazania do kolonoskopii:

Aż u 25% osób po 50 roku życia podczas kolonoskopii wykrywane są zmiany polipowate, głównie gruczolaki, będące stanem przednowotworowym, natomiast usuwanie wszystkich napotkanych polipów jelita grubego zmniejsza zapadalność na raka aż o 95%. Postawienie ostatecznego rozpoznania i dalsze postępowanie możliwe jest po badaniu histopatologicznym materiału pobranego podczas zabiegu. Często potrzebny jest zabieg nazywany kolektomią (częściowe lub całkowite chirurgiczne usunięcie jelita grubego, najczęściej wykonywana jest z powodu nowotworu złośliwego, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, polipowatości rodzinnej). Usunięcie nawet wszystkich polipów, mimo iż znacznie zmniejsza zapadalność na raka, nie zabezpiecza nas w pełni przed nawrotem choroby, dlatego chorzy ci podlegają regularnym kontrolom endoskopowym. Badania takie wykonuje się co 2 – 3 lata, a w przypadku polipów licznych, dużych, co 6 – 12 miesięcy.

Rak okrężnicy

Okrężnica jest końcowym odcinkiem przewodu pokarmowego, zajmującym większą część jelita grubego, między jelitem ślepym a odbytnicą. Rak okrężnicy powstaje z komórek nabłonkowych wyścielających wnętrze jelita.

Chorzy zgłaszają różne dolegliwości uzależnione w głównej mierze od lokalizacji raka. Rak lewej połowy okrężnicy cechuje się głównie zmianami rytmu wypróżnień i obecnością krwawień przy oddawaniu stolca. Wygląd stolca może czasami naprowadzić właściwe rozpoznanie ze względu na swoją zmniejszoną średnicę, przypominając kształtem ołówek. „Ołówkowe stolce” są spowodowane zwężeniem światła jelita przez rosnące masy nowotworowe i częściowo już w tym odcinku pozbawioną wody, uformowaną konsystencją stolca. Inaczej jest w raku po prawej połowy okrężnicy. Treść pokarmowa, która dociera do jelita grubego z wyższych pięter przewodu pokarmowego, jest tu jeszcze bogato uwodniona i pomimo zwężeń światła może przez długi okres swobodnie pokonywać miejsce obstrukcji. Krwawienie ma przy tej lokalizacji charakter utajony i nie jest widoczne gołym okiem. Manifestuje się raczej niedokrwistością, ogólnym osłabieniem, pobolewaniami w prawej połowie brzucha i zaburzeniami rytmu wypróżnień. Zdarza się, że pierwszym objawem może być całkowita niedrożność jelita. Ważnym objawem spotykanym u chorych z rakiem jelita grubego, niezależnie od lokalizacji, jest znacząca utrata masy ciała.

Rak odbytnicy

Objawami raka odbytnicy mogą być:

Objawy te często pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium, po wieloletnim bezobjawowym przebiegu.

Do objawów późnych należą:

Regularne badania powinny przeprowadzać osoby, które są obciążone genetycznie, tzn. tych, u których w rodzinie miały miejsce choroby nowotworowe jelita grubego lub odbytnicy.