A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż
Nazwy Miejscowe: bonshish, bunxix, capeibeuera-de-Minas, copal, copal tree, copauba, copauva, cupiuba, jatobarairim, mal-dos-seta-dias, marimari, matishihuati, matisiati, namboman tsacati, oleo-branco, vonshiish
Copaiba. Rodzaj Copaifera obejmuje duże, silnie rozgałęzione drzewa 20- a nawet 30-metrowej wysokości. Pień mają prosty, koronę szeroką i obszerną. Ich drewno jest ciężkie i ma barwę kasztanową. Kora wymienionych powyżej dwóch gatunków jest pomarszczona, barwy popielato-zielonej, nakrapiana, a gałęzie połyskliwe. Liście są parzystopierzaste, kwiatostan groniasty, a kwiaty barwy białej lub różowej, obupłciowe, drobne, gładkie i połyskliwe na zewnątrz oraz pokryte włoskami od wewnątrz. Kwiaty mają charakterystyczny zapach. Owoc pękający zawiera od 1 do 4 nasion pokrytych skórką o żywopomarańczowym zabarwieniu.
Drzewa tego gatunku tworzą lasy pierwotne w Peru, Brazylii, Kolumbii i Wenezueli. W Amazonii spotyka się je na stosunkowo nisko położonych terenach. Najlepiej rozwijają się na glebach wilgotnych, ale z dobrym drenażem.
W fitoterapii używa się : żywice czli olej i korę drzewa oraz miazgę owoców. Po nacięciu pnia uzyskuje się jasną, oleistą ciecz, która określana jest mianem „oleju”, „balsamu” lub -najbardziej prawidłowo – „żywicy copaiby”. Czyli Aceide de Copaiba.
Głównymi składnikami omawianego surowca są związki seskwiterpenowe i diterpenowe, gorycze, żywice i balsamy. Wśród olejków eterycznych wymienia się bisabolen, kubelen i kadinen, a poza tym – szczególnie charakterystyczne dla tej rośliny -kalamen. kariofilen, humulen, oksydokariofilen, p-selinen, karioazulen i a-multijugenol. Oprócz tego ustalono obecność takich związków jak kwas kopainowy, kwas parakopainowy, kopainoferolowy, kopalowy, P-kaurano-19-karbolowy, rezynolowy, alloaromadendryna, cc-bergamotyna, kurkumina oraz kwas illurynowy.
Żywica otrzymywana po nacięciu pnia drzewa przyspiesza proces zabliźniania, stosowana jest więc w leczeniu trudno gojących się ran, grzybic, świerzbu, łuszczycy, wrzodów i hemoroidów. W opryszczce stosuje się na okolicę zmienioną oleożywicę Copaifera officinalis zmieszaną w równych częściach z oleożywicą Andira araroba, a w stanach zapalnych skóry miejscowo stosuje się samą oleożywicę. Wszelkie stany zapalne są wskazaniem do jej stosowania: w przypadku zapalenia pęcherza oleożywicą przyjmowana powinna być doustnie, a zapalenie migdałków jest wskazaniem do pędzlowania nią jamy ustnej. Stany zapalne uszu mieszkańcy Amazonii leczą także preparatami z kory lub owoców copaiby. Surowiec ten używany jest też do wspomagania leczenia nadciśnienia (oleożywicą stosowana doustnie), reumatyzmu (w tym celu przygotowuje się kąpiele z dodatkiem odwaru z kory). W przypadku tężca oraz w artretyzmie i bólach mięśniowych smaruje się bolące okolice żywicą. Kaszel i chroniczne zapalenia oskrzeli oraz astmę leczy się przyjmowaną doustnie oleożywicą, a dodatkowo smaruje się nią szyję i klatkę piersiową. W celu złagodzenia objawów związanych z wrzodami żołądka zaleca się pić olejożywicę w niewielkich ilościach. Choroby weneryczne są również, według curanderos, wskazaniem do stosowania oleożywicy. Wyciągi sporządzane z kory drzewa mają działanie anty oksydacyjne.. W fitoterapii wykorzystuje się żywicę uzyskiwaną po nacięciu pnia, czasem także w połączeniu z miazgą owocu tej rośliny. Wykorzystuje się właściwości gojące i przeciwzapalne surowca w leczeniu uszkodzeń skóry oraz stanów zapalnych, dermatoz, grzybic, świerzbu, łuszczycy i owrzodzeń. Wspomagające w wymienionych wyżej przypadkach jest działanie przeciwbakteryjne Copaiby.Ponadto przy zapaleniu ucha 1-3 krople lub przy początku przeziębienia tak samo 1-2 krople,Ciekawostki: Owoce Copaifera officinalis, ze względu na swoją wartość odżywczą, używane są do sporządzania wielu słodkich przetworów. W weterynarii – do leczenia ran i odstraszenia pasożytów skóry. Zestalona żywica copaiby — tzw. „kopal” używany jest do wyrobu lakierów, werniksów, naturalnego linoleum i parkietów oraz amazońskich łodzi. Drzewo cenione jest głównie ze względu na dużą odporność na wilgoć. Poza tym żywica, oleożywicą oraz, w szczególności, olej znajdują zastosowanie w kosmetyce do produkcji mydeł, w przemyśle perfumeryjnym i kuchni egzotycznej.W fitoterapii wykorzystuje się żywicę uzyskiwaną po nacięciu pnia, czasem także w połączeniu z miazgą owocu tej rośliny. Wykorzystuje się właściwości gojące i przeciwzapalne surowca w leczeniu uszkodzeń skóry oraz stanów zapalnych, dermatoz, grzybic, świerzbu, łuszczycy i owrzodzeń. Wspomagające w wymienionych wyżej przypadkach jest działanie przeciwbakteryjne Aceide de Copaiby.
