Kakaowiec właściwy
A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż
Theobroma cacao; rodzina: ślazowate (Malvaceae)
Kakaowiec właściwy. Większość znanych nam przypraw dotarła na europejskie stoły dzięki kupieckim karawanom przywożącym drogocenne towary ze Wschodu, ale kakaowiec właściwy przybył do Europy z Zachodu.
Drzewa kakaowca były uprawiane na terenie Ameryki Południowej od dwóch tysięcy lat. Indianie jedli zmielone ziarna i pili sporządzony z nich napój nazywany chocolati. Od niego wzięła swoją nazwę późniejsza czekolada. Ziarna kakaowca były bardzo cenne, ponieważ często pełniły funkcję środka płatniczego. W 1502 roku Krzysztof Kolumb przywiózł do Europy drzewa kakaowe, a ziarno, receptura oraz narzędzia służące do odtłuszczenia i rozdrabniania ziaren trafiły do Europy ćwierć wieku później. W XVII stuleciu napój z kakaowca przebojem wszedł na europejskie salony. Prawdziwy skarb ukryty w zamorskich ziarnach ujrzał światło dzienne dopiero w drugiej połowie XIX wieku. W 1884 roku Konrad van Houten uzyskał częściowo odtłuszczony sypki proszek i masło kakaowe, dzięki czemu powstała pierwsza tabliczka czekolady.
WYSTĘPOWANIE I UPRAWA.
Gatunek pochodzi z Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej, gdzie jest obecnie uprawiany. Ponadto uprawia się go na Antylach, w zachodniej Afryce, na Filipinach, na Cejlonie i Jawie. Wymaga gorącego i wilgotnego klimatu równikowego.
ZASTOSOWANIE.
Nasiona zawierają olej, białka, skrobię, alkaloidy purynowe, garbniki i sole mineralne. Mają działanie zapierające i uzupełniające niedobory magnezu. W kakao jest dużo przeciwutleniaczy (przede wszystkim polifenoli), które zapobiegają chorobom i odmładzają komórki ciała. Epikatechina zawarta w kakao przeciwdziała demencji oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych. Dodatkowo kakao łagodzi stres i poprawia humor, a uśmiechnięci ludzie są zdrowsi i dłużej żyją. Z ziaren tłoczy się olej (masło kakaowe), który służy do masażu i wyrobu balsamów, kremów, pomadek do ust, mydeł oraz czopków. Pozbawione oleju wytłoki są przerabiane na kakao. Z nasion – po pozbawieniu łupiny i zarodka – poddanych fermentacji, suszeniu, prażeniu – produkuje się czekoladę.