Zdrowie. Zielona Encyklopedia Zdrowia – Marchew zwyczajna
Zdrowie. Zielona Encyklopedia Zdrowia – Marchew zwyczajna
A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż
Daucus carota L. Rodzina: selerowate, Apiaceae
Marchew dziko rosnąca ma cienki, silnie zdrewniały i niejadalny korzeń. Marchew uprawna różni się od niej głównie kształtem i barwą korzenia.
Występowanie Marchew zwyczajna
Marchew zwyczajna występuje w strefie umiarkowanej na półkuli północnej. W Polsce w stanie dzikim gatunek rośnie na niżu i w niższych położeniach górskich.
Morfologia
Jest to roślina zielna o cienkim, niejadalnym, białawym lub żółtym korzeniu. Jadalne są korzenie marchwi uprawnej. Wyprostowana, rozgałęziona jest szorstko-owłosiona i bruzdowana. Podłużne liście są owłosione i 2-3 krotnie pierzaste. Białe kwiaty o pięciopłatkowej koronie i płatkach brzeżnych nieco promieniści wydłużonych i z końcem zagiętym do środka zebrane są w wieloszypułkowy baldach o owłosionych szypułach, pierzastodzielnych pokrywach i częściowo trójwrębnych pokrywkach. W obrębie kwiatostanu znajdują się też kwiaty barwy czerwonej, które pełnią funkcję powabni. Owoc rozpada się na dwie szczeciniaste rozłupki.
Biologia i ekologia
Marchew zwyczajna jest roślina dwuletnią. W pierwszym roku jej życia wyrasta korzeń spichrzowy gromadzący substancje zapasowe. Korzystając z nich, roślina w czerwcu drugiego roku zakwita. Jej kwiaty są przedprątne, a krzyżowe zapylenie umożliwiają owady. Owoce pokrywają silne kolce, które przyczepiają się do sierści zwierząt i w ten sposób są roznoszone. Marchew rośnie na łąkach, polanach, w zaroślach i przy drogach. Gatunek jest również uprawiany.
Surowiec
Wykorzystywanymi surowcami są korzeń i owoc marchwi. Owoce uzyskuje się, ścinając całe owocostany. Następnie suszy się je w suszarni w temperaturze 30 stopni i młóci. Korzeń można wykorzystać w postaci świeżej. Można go jednak również suszyć, na przykład w piekarniku nagrzanym do temperatury około 60 stopni, przy uchylonych drzwiczkach. Wcześniej należy go jednak pokroić w plastry.
Zastosowanie w medycynie
Korzenie marchwi zawierają wiele cennych składników, takich jak prowitamina A, witaminy B1, B2, B6, D, H, E, K, PP, P oraz składniki mineralne – żelazo, fosfor, wapń, miedź, kobalt, jod, mangan. Działają witaminizująco, przeciwmiażdżycowo, przeciwcukrzycowo i moczopędnie. Przeciwdziałają niedokrwistości, wzmacniają odporność organizmu i działają korzystnie na błony śluzowe. Owoce marchwi działają rozkurczowo na naczynia wieńcowe i mogą być podawane w postaci naparu.
Zastosowanie w kuchni
Mogą być spożywane w postaci surowej, gotowane lub suszonej. Ma szerokie zastosowanie w kuchni.
