Kozieradka pospolita

A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż

Trigonella foenum – graecum; rodzina: bobowate (Fabaceae)

Kozieradka pospolita. Charakterystyczną cechą kozieradki pospolitej jest jej specyficzny zapach przypominający aromat curry lub syropu klonowego. Woń rośliny jest tak intensywna, że po jej zjedzeniu można ją wyczuć w pocie.

Z tego powodu kozieradka pospolita nie jest stosowana jako pasza dla bydła, ponieważ ten aromat przenika do mleka, zaburzając jego naturalny smak. Najpopularniejszą częścią rośliny wykorzystywaną w kuchni są jej żółtawe nasiona wyłuskiwane ze strąków przypominających fasolę. Kozieradka często bywa nazywana ziołem kulturystów, ponieważ produkuje się z niej hormony sterydowe znane bywalcom siłowni na całym świecie.

WYSTĘPOWANIE I UPRAWA.

Rodzimymi obszarami występowania gatunku są Azja i Europa Wschodnia. Jako gatunek zawleczony rozprzestrzenił się na innych kontynentach. Obecnie roślina uprawiana niemal na całym świecie. W Polsce przejściowo dziczejąca po opuszczeniu upraw. Rośliny zbiera się, gdy strąki zaczynają żółknąć. Po wysuszeniu młóci się je, aby uzyskać nasiona.

ZASTOSOWANIE.

Roślina spotykana głównie w kuchniach hinduskiej i tajlandzkiej. Młode liście są przygotowane jak warzywa. Skiełkowane nasiona kozieradki służą, podobnie jak kiełki gorczycy i rzeżuchy, jako dodatek do sałatek. Nasiona najlepiej spożywać po lekkim uprażeniu, aby złagodzić ich gorzkawy posmak. Uprażoną i zmieloną kozieradką można przyprawiać pieczone ziemniaki, gotowaną marchewkę, fasolę, kotlety (selerowe, brokułowe lub kalafiorowe), a także zupy warzywne. Nadaję się do doprawiania dipów jogurtowych oraz past serowych z twarogu. Można ją dodawać do dresingów sałatkowych na bazie jogurtu. Nasion kozieradki używa się do przygotowania makaronów, pieczywa i dań mięsnych. W chodzą też w skład marynat i proszku curry. W Indiach prażone i zmielone nasiona kozieradki stanowią substytut kawy. Można też z nich parzyć napój podobny do herbaty. Najbardziej znanym wyrobem, w skład którego wchodzą nasiona z tej rośliny, jest chałwa. Są one polecane także do przyprawiana wypieków. Sproszkowane podnoszą walory smakowe surówek na bazie kapusty. W niektórych krajach nasiona kozieradki moczy się w wodzie i gotuje, po czym podaje jako kaszę. Ze względu na wysoką zawartość białka nasiona chętnie są używane w dietach wegańskiej i wegetariańskiej. We współczesnym lecznictwie nasiona stosuje się do użytku zewnętrznego, przygotowując z nich kompresy skuteczne w chorobach skóry.