Linia kolejowa przez przełęcz Chajber
Pakistan. Chajber (Khyber), góry Hindukusz, Pakistan
Linia kolejowa przez przełęcz Chajber. Budowa niezwykłego połączenia była dziełem angielskich kolonizatorów, którym zależało na stworzeniu szlaku zabezpieczającego przed ewentualną bolszewicką napaścią na Indie oraz umożliwiającego interwencję w przypadku konfliktu w Afganistanie. Prace budowlane trwały w latach 1919-1925. Przyjęto typowy dla Indii prześwit 1676 milimetrów. Niestety, od czasu powodzi w 2006 roku linia jest nieczynna.
Przełęcz Chaber, czasami określana w polskich źródłach z angielska Khyber, leży w górach Hindukusz na wysokości około 1070 metrów n.p.m. Stanowi najważniejsze połączenie pomiędzy Pakistanem a Afganistanem. Dla miłośników kolejnictwa hasło Chajber to także określenie podróży pociągiem turystycznym, kursującym z Peszawaru do Landi Kotal przez 52-kilometrowy odcinek na przełęczy. Pokonanie trudnego, wysokogórskiego fragmentu stanowiło niełatwe wyzwanie dla inżynierów kolejowych na czele z planistą pułkownikiem Gordonem Hearnem oraz głównym konstruktorem Victorem Baileyem. Na odcinku 52 kilometry zbudowano dziewięćdziesiąt dwa mosty i wiadukty oraz trzydzieści cztery tunele, a także pokonano różnicę wzniesień 1200 metry. Ruch na linii nigdy nie był znaczny – po uzyskaniu niepodległości przez Pakistan w 1948 roku wystarczyła jedna para pociągów tygodniowo. Nawet takie przewozy okazały się w końcu nierentowne, dlatego w 1982 roku zawieszono regularną eksploatację. Ruch wznowiono jednak w latach 90. XX wieku jako atrakcję turystyczną.
W czasie użytkowania linii do obsługi przewozów przez przełęcz Chajber wykorzystano zabytkowy tabor, między innymi wyprodukowane w latach 20. XX wieku angielskie lokomotywy z fabryk Vulcan Foundry oraz Kiston&Co. Wobec niemożliwości manewrowania parowozy zarówno ciągnęły, jak i popychały składy.
