Zdrowie. Alergie – Choroby wynikające z autoimmunizacji

Zdrowie. Alergie – Choroby wynikające z autoimmunizacji

Przyczyny

Choroby autoimmunizacyjne, polegają na tworzeniu przez organizm przeciwciał ukierunkowanych na własne organy i tkanki. Do takich chorób zaliczamy m/in schorzenia: gościec stawowy przewlekle postępujący i spokrewniona z nim choroba Stilla, niedowład mięśni, stwardnienie rozsiane oraz choroby skóry: liszaj rumieniowaty i zapalenie mięśni i skóry.

Gościec stawowy przewlekle postępujący

W osoczu krwi pacjentów znaleźć można przeciwciała, określane mianem „czynnika reumatycznego”, co kieruje podejrzenia na procesy autoimmunizacyjne. Choroba przebiega zwykle skrycie i bez gorączki. Zaczyna się zazwyczaj w średnim wieku, atakuje trzy razy częściej kobiety niż mężczyzn. Można ją jednak zaobserwować także u dzieci w wieku szkolnym i młodzieży – wtedy towarzyszy jej gorączka. Typowym objawem są początkowo zesztywnienia i obrzęki drobnych stawów palców, rąk i nóg. Z biegiem czasu naruszona zostaje struktura kości, występują zniekształcenia. W końcu schorzenie obejmuje wszystkie stawy, również kręgosłupa – choroba Bechterewa. W dalszym przebiegu dochodzi do zapalenia torebek stawowych i koletek maziowych. Nieleczone zmiany w stawach prowadzą do inwalidztwa.

Leczenie wymaga wiele cierpliwości, gdyż przewlekłe schorzenia wymagają również „przewlekłej”, a wiec długotrwałej terapii. Do dyspozycji dziś są liczne środki przeciwreumatyczne na bazie kwasu salicylowego lub z butazolidyną, opóźniające zmiany w stawach. Czasami skuteczne okazują się zastrzyki ze złota.

Poza leczeniem farmakologicznym w szerokim zakresie stosowane jest światłolecznictwo – naświetlania kwarcówką, masaże, różnego rodzaju ćwiczenia usprawniające z zakresu gimnastyki leczniczej i terapii zajęciowej oraz zabiegi balneologiczne. Do użytku miejscowego medycyna naturalna zaleca okłady z octu i glinki. Przestrzykiwanie własnej krwi – autohemoterapia, homeopatyczne ilości z wyciągu jemioły pospolitej, kwas mrówkowy, jad pszczeli i pijawki – pobudzają siły obronne organizmu. Spośród roślin leczniczych warto wspomnieć o korze wierzbowej i jałowcu. Jałowiec normalizuje przemianę materii w tkance łącznej. Musi on jednak być stosowany z dużą ostrożnością, dawka nie może przekroczyć 7-10 jagód dziennie i nie może być stosowana dłużej jak 4-6 tygodni. Przy chorobach nerek tego typu terapia jest zabroniona.

Choroba Stilla

Nazwa tego schorzenia pochodzi od nazwiska angielskiego pediatry dr Stilla (1868-1941), . Ta choroba zaczyna się często po infekcji zakaźnej – np. po szkarlatynie – i przebiega z wysoką gorączką lub okresowymi skokami ciepłoty ciała, bólami i obrzękami stawów, przypominającymi objawy gośćca u dorosłych, oraz czasami z wysypką. Choroba występuje tylko u dzieci poniżej 12 roku życia i jest raczej rzadka. Perspektywy wyleczenia bez trwałych uszkodzeń, są lepsze niż przy gośćcu stawowym u dorosłych. W razie zbyt późnego lub niewystarczającego leczenia grozi kalectwo bądź oślepnięcie – jako skutek zapalenia tęczówki.

W ostrym stadium konieczne jest przebywanie pacjenta w łóżku, aby uniknąć deformacji kości. Jako środek przeciwbólowy wystarczają zwykle tabletki aspiryny. W ciężkich przypadkach nieodzowny okazuje się kortyzon. Terapia farmaceutyczna wspierana jest gimnastyką leczniczą i masażami.

Niedowład mięśni

W toku procesów starzenia sprawność muskulatury szkieletowej zmniejsza się. Również u ludzi młodszych, brak ruchu może prowadzić do poważnej redukcji siły mięśni. Przyczyną może być zanik nie wytrenowanej tkanki mięśniowej, zaburzenia hormonalne lub niedobór witamin.

Od powyższych form niedowładu różni się Myasthenia gravis pseudoparalytica, zaliczana do chorób autoimmunizacyjnych. Typowym jej objawem jest nadmierne wzrastające zmęczenie muskulatury podczas każdej czynności. Zauważalne jest to szczególnie w przypadku mięśni przełyku, powiek i gałek ocznych, a także aparatu mowy. Powodem jest nadczynność grasicy. Zakłóca ona chemiczne przekazywanie bodźców z zakończeń nerwowych do mięśni. Operacyjne usunięcie gruczołu może niekiedy poprawić stan chorego, w przeciwnym wypadku pozostaje chemioterapia.

Stwardnienie rozsiane

Stwardnienie rozsiane jest najczęstszą chorobą układu nerwowego. Schorzenie zazwyczaj rozpoczyna się między 20 a 40 rokiem życia i przebiega w rzutach, oddzielonych krótkimi okresami polepszenia. Znana jest również odmiana chroniczna, stale pogarszająca się. Nie jest jednak prawdą rozpowszechnione mniemanie, że stwardnienie rozsiane nieuchronnie prowadzi do wózka inwalidzkiego – zdarzają się formy łagodniejsze.

Na początku występują zaburzenia wzrokowe – podwójne widzenie. Dalsze symptomy to: niedowłady, zaburzenia czucia, mowy, równowagi, chodu i czynności narządów moczowo-płciowych oraz szybkie rytmiczne drgania gałek ocznych. Objawy te spowodowane są licznymi ogniskami chorobowymi, powstającymi w najrozmaitszych okolicach mózgu i rdzenia kręgowego, i są zależne od umiejscowienia tych ognisk. Terapia jest trudna ze względu na nieznajomość przyczyn. Mimo to wynaleziono liczne lekarstwa o zadawalającym stopniu skuteczności – zwłaszcza w ostrych atakach choroby. Bardzo ważne jest oszczędzanie się, uregulowany tryb życia bez stresu i wysiłków fizycznych. Należy wystrzegać się wilgoci i przemarznięć.

Medycyna niekonwencjonalna przywiązuje przede wszystkim wagę do diety naturalnej. Według jadłospisu przedstawionego przez dr Ewers-Hachen specjalnie dla chorych na stwardnienie rozsiane polecane są następujące środki żywnościowe:

• Surowe warzywa bulwiaste: marchewka, kalarepa, żywokost. Powinny być one dobrze przeżuwane. Jeśli gryzienie sprawia trudności, można je bezpośrednio przed spożyciem utrzeć.
• Surowe zboża – a mianowicie jęczmień, owies, żyto, pszenica. Spożywane są one w formie zarodków, płatków owsianych lub chleba pełnoziarnistego. Płatki owsiane dodaje się do mleka lub zjada na sucho. Hodowanie kiełków – żyto i pszenicę miesza się w równych częściach i zostawia na noc w wodzie. Rano woda zostaje odsączona i w ciągu dnia nasiona leżą suche, zaś wieczorem zalewa się je znów wodą. Kiełkowanie trwa 3-4 dni. Ponieważ pszenica wypuszcza pędy wolniej niż żyto, hodowanie jej można zacząć dzień wcześniej. Gdy kiełki osiągną 1/2 cm wysokości, są gotowe do spożycia. Można je dodawać do mleka, miodu lub płatków owsianych.
• Surowe owoce – jabłka, pomarańcze, banany, gruszki, wiśnie, brzoskwinie, winogrona, jeżyny, poziomki, maliny, agrest, orzechy laskowe, kokosowe i włoskie, migdały, siemię lniane, nasiona słonecznika, młody groszek, pomidory, daktyle, figi i rodzynki.
• Surowe mleko, zimne lub grzane najwyżej do 36 stopni C, jak również świeże masło – także z mleka koziego, wyprodukowane z nie pasteryzowanej śmietany – najlepiej bezpośrednio od rolnika.
• Świeże jajka, surowe lub utarte i zmieszane do smaku z miodem.
• Tylko czysty miód kwiatowy.
• Do picia – czysta woda.

Zabronione są: ziemniaki, sałatki, warzywa liściaste i łodygowe, kalafiory, szparagi, cukier, sól, musztarda, pieprz, ocet, alkohol, nikotyna, kawa ziarnista i zbożowa, herbata i kakao.

Chorzy nie mogą się głodzić, nie powinni jednak przyjmować więcej niż trzy posiłki dziennie. Przestrzegać należy zasady, że każdy artykuł spożywczy zjadany jest osobno, nie zmieszany z innymi. Napoje przy jedzeniu są niedozwolone.

Zalecane dzienne ilości pożywienia: 1 litr mleka, do 60g masła, 1 jajko, do 3 łyżeczek miodu, 500g owoców i warzyw, 200g zarodków zbożowych, 125g chleba pełnoziarnistego, 50g orzechów.

Pomocna także jest tzw. „kuracja bułgarska”, przeprowadzona w niektórych klinikach niemieckich. Polega ona na podawaniu wyciągu z korzeni bułgarskiej balladony – pokrzyk, wilcza jagoda, w białym winie. Jako działania pomocnicze stosuje się gimnastykę leczniczą. Każdego ranka zaraz po przebudzeniu pacjent powinien nacierać się zmoczonym w zimnej wodzie szorstkim ręcznikiem twarz, szyję, kark, klatkę piersiową, brzuch, ramiona, plecy, nogi z tyłu i przodu oraz stopy – w takiej kolejności. Dodatkowo można wprowadzić kąpiele powietrzne – bez nasłoneczniania, i bieganie boso. Gorąca kąpiel – tylko na zlecenie lekarza. Ćwiczenia ruchowe należy dozować stopniowo i umiarkowanie, a przy pierwszych objawach zmęczenia – przerywać.

Liszaj rumieniowaty

Pod tym określeniem kryją się dwie zupełnie różne choroby, charakteryzujące się podobną wysypką skórną.

Tzw. – liszaj motylkowaty – Erythematodes chronicus discoides – jest niegroźną wprawdzie, ale bardzo uporczywą i szpecącą chorobą skóry. W większości przypadków zaczyna się ona po obu stronach nosa i rozszerza się na kształt motyla, przybierając początkowo postać, czerwonego, zapalnego guzka, który zajmuje coraz większą powierzchnię. Skóra traci swój naturalny kolor, pojawiają się na niej łuski, które – niczym pinezki – trzymają się podłoża za pomocą małych czopków, nie można ich więc strząsnąć. Promienie słoneczne pogarszają jeszcze ten stan. Czasami w późniejszym okresie zdarza się gruźlica węzłów chłonnych, lecz do tej pory nie udało się udowodnić związku przyczynowo-skutkowego między tymi schorzeniami.

W drugiej formie – Erythematodes acutus visceralis – wysypka jest mniej wyraźna. Większe znaczenie mają zmiany zapalne w nerkach i naczyniach krwionośnych oraz schorzenia stawów. Obie odmiany odróżnić można za pomocą osocza krwi. W drugim przypadku w krwi znajdują się zmutowane krwinki białe, które niszczą własne komórki organizmu, udowadniając przez to, że podłożem choroby są procesy autoimmunizacyjne. Kończy się ona nierzadko śmiertelnie, chociaż nowoczesne medykamenty wyraźnie obniżyły umieralność.

Zapalenie mięśni i skóry – dermatomyositis

Najbardziej widocznym objawem jest winno-czerwone początkowo przebarwienie skóry. Zmienia się ono później na porcelanowo białe, towarzyszy mu zmarszczenie się skóry i rozszerzenie naczyń włosowatych. Oprócz skóry zaatakowane są mięśnie i organy wewnętrzne. Gdy schorzenie obejmuje serce, nerki lub system nerwowy, stanowi poważne zagrożenie dla życia.

Dermatomyositis jest często jedynym z symptomów złośliwych guzów w narządach wewnętrznych. Leczenie powinno być przyczynowe i skierowane przede wszystkim przeciw reakcjom immunologicznym.