Skóra
Naturalna pielęgnacja ciała
Skóra ma całkowitą powierzchnię ok. 1,7 metra kwadratowego, co sprawia, że jest ona największym organem spełniającym wiele zadań: otula ciało, chroni organizm przed wysychaniem i reguluje gospodarkę cieplną. Magazynuje też składniki odżywcze pobierane z pożywienia – służą one jako rezerwa energii dla organizmu, przy naświetlaniu promieniem słonecznym w skórze produkowana jest niezbędna do budowy kości witamina D, zdrowa skóra chroni przed wielorakimi szkodliwymi wpływami z zewnątrz, przez tworzenie potu dba o wydalanie niepotrzebnych złogów z wnętrza organizmu.
Nie zapominajmy o tkance łącznej
Na zdrowie albo choroby skóry – podobnie jak całego ciała – ma w dużym stopniu wpływ stan tkanki łącznej. Jak każdy żywy organizm, również człowieka można postrzegać jako rodzaj „fabryki chemicznej”. Aby utrzymać go przy życiu, trzeba dostarczać mu pożywienie, które w bardzo skomplikowanych procesach – zwanych w całości przemianą materii – przetwarza, zamienia, magazynuje, zużywa, spala albo wydala.
Magazyn pożywienia czy „wysypisko śmieci”?
Tkanka łączna spełnia dwie podstawowe funkcje: magazynowania składników odżywczych, które w razie potrzeby można stąd czerpać i przyjmowania zbędnych produktów, w pierwszym rzędzie obciążona jest tkanka łączna. W niej właśnie odkładają „śmieci”, a do tego dochodzi jeszcze wzmożone gromadzenie się wody. Jeśli zaburzenia będą utrzymywać się dłużej, z czasem tkanka łączna stanie się „wysypiskiem odpadów” całego organizmu. Takie jej przeciążenie musi się oczywiście odbić na kondycji skóry: jest ona gorzej ukrwiona i niedostatecznie zaopatrzona w składniki odżywcze, zablokowane jest oddychanie skóry, wzmożone gromadzenie się wody sprawia, że tkanka łączna jest gąbczasta i traci elastyczność – w efekcie cała skóra przestaje wyglądać świeżo.
Wpływ hormonów na skórę
Kondycja skóry, jej przemiana materii, a przez to także zaburzenia funkcjonowania są zależne również od hormonów.
Hormony to substancje wywołujące, regulujące bądź kończące określone procesy w organizmie. Produkowane są przez gruczoły hormonalne (szyszynkę, przysadkę mózgową, tarczycę, grasicę, trzustkę, nadnercza i męskie albo żeńskie gruczoły płciowe) i kierują przemianą materii na poziomie komórkowym w organach oraz tkankach.
Szczególnie ważne hormony płciowe
Stan skóry zależy przede wszystkim od funkcjonowania gruczołów płciowych. U mężczyzn i kobiet gruczoły płciowe produkują w różnym stosunku męskie – androgeny i żeńskie – estrogeny, hormony płciowe, które odpowiedzialne są za wytworzenie cech płciowych.
Estrogeny troszczą się zasadniczo o regenerację skóry oraz całego ciała. Androgeny sterują przemianą materii w różnych warstwach skóry, przede wszystkim jednak zajmują się odprowadzaniem złogów i trucizn, regulują funkcjonowanie wszystkich gruczołów – łojowych, potowych, tworzenie warstwy rogowej naskórka oraz powstawanie włosów na ciele. Dlatego też u kobiet z wysokim poziomem androgenów dochodzi zwykle do silnego owłosienia ciała, aż do zarostu włącznie na brodzie.
Brak równowagi hormonalnej
Każdy człowiek ma swoją indywidualną równowagę męskich i żeńskich hormonów. Przy zaburzeniach funkcji skóry lekarz zawsze powinien wziąć pod uwagę zaburzenia hormonalne, a więc możliwy brak równowagi hormonów płciowych, ponieważ niewłaściwa ich regulacja najczęściej odzwierciedla stan skóry. Powstawanie trądziku warunkują na przykład trzy czynniki: zbyt dużo męskich hormonów lub za mało estrogenów, nadmierna produkcja łoju i zatkane ujścia porów skóry, wywołane zaburzeniami w warstwie rogowej naskórka. W tej sytuacji powstają wągry ze skłonnością do zapaleń, które szybko mogą zmienić się w zaognione pryszcze.
Pielęgnacja skóry
Nasz skóra potrzebuje pielęgnacji i zaopatrywania jej w składniki odżywcze jak każdy inny organ.
Na przykład nocą, gdy śpimy, funkcje naszego organizmu wprawdzie się spowalniają, ale mimo to pocimy się – nawet jeśli mniej – a nasza skóra wydziela zawartość gruczołów, obumarłe komórki i tłuszcz. Konieczność porannego oczyszczania skóry jest chyba w tej sytuacji oczywista.
Natrysk czy kąpiel?
Pielęgnacja całego ciała zakłada zatem – abstrahując od starej metody mycia się myjką w umywalce – dwie możliwości: prysznic albo kąpiel. Prysznic zabiera niewiele czasu, odświeża i napina tkankę. Kąpiel odpręża i uspokaja. Jeśli kapiemy się zbyt długo, powoduje to zwiotczenie tkanki i wysusza skórę. Kąpiel powinno się brać wyjątkowo, a prysznic regularnie. Nie można używać też do codziennego oczyszczania ciała mocno pieniących się mydeł. Najlepsze są mydła dla dzieci albo przetłuszczone preparaty do mycia.
Natrysk
Natrysk znano już w czasach biedermeierowskich. W 1863 roku niejaki Wilhelm von Kugelgen pisał w liście do swego brata: ” W Halberstadt kupiłem sobie za 20 srebrnych talarów berlińską szafę kąpielową. Potrzebuję tylko wlać z góry duży cebrzyk wody, a potem odkręcić kurek i spada na mnie rozpylony deszcz, który opryskuje mnie ze wszystkich stron i trwa tak długo jak chcę, bo cebrzyk wystarcza na kwadrans”
Oczywiści w normalnych warunkach nie ma potrzeby brania prysznica kilka razy dziennie. Przeciwnie, może to nawet szkodzić. Jeśli chcesz być czysty i wypielęgnowany, poranny prysznic jest rzecz jasna konieczny. Odświeża on i przegania sen ze wszystkich członków, wzmacnia tkankę i pobudza krążenie krwi.
Na co uważać biorąc prysznic?
- Codzienny prysznic oczyszczający nie powinien trwać dłużej niż 5 minut, woda powinna być ciepła nie gorąca, bo w ten sposób zabierzesz skórze zbyt dużo wilgoci;
- Po natrysku ciało trzeba posmarować kremem lub oliwką, najlepiej zanim skóra całkiem wyschnie;
- Doskonałe na pobudzenie krążenia są masaże. Umyj się najpierw mydłem pod strumieniem wody, a potem wymasuj ciało rękawicą albo szczotką do ciała – zaczynając od prawej ręki lub stopy posuwaj się zawsze w kierunku serca. Następnie weź zimy prysznic. Twoja skóra będzie doskonale ukrwiona.
- Natryski z olejkami to rozkosz dla ciała. Najpierw oczyść ciało mydłem, następnie wyłącz prysznic i natrzyj wilgotną skórę olejkiem do ciała, następnie weź jeszcze raz gorący prysznic i zakończ zimnym strumieniem wody. Skóra jest gładka i miękka, możesz jej już nie smarować kremem.
- Naprzemienny prysznic zapobiegający przeziębieniom najlepiej zrobić sobie wieczorem. Najpierw jedną lub dwie minuty polewaj się gorącą wodą o takiej temperaturze jaką tylko możesz wytrzymać, potem na krótko zmień wodę na zimną. Następnie weź gorący prysznic i zakończ zimnym, powtórz to kilkakrotnie kończąc zawsze strumieniem zimnej wody. Na koniec wytrzyj się dokładnie i energicznie ręcznikiem i wejdź na 30 minut pod kołdrę.
Kąpiel
Prawdziwy balsam dla ciała i duszy
Kąpiel służy obecnie w mniejszym stopniu do oczyszczania ciała, raczej do pielęgnacji ciała i duszy. W kąpieli odprężasz się, zamykasz oczy, poddajesz się przyjemnemu ciepłu. Po kąpieli smarujesz ciało i dokładnie przykryty odpoczywasz przez pewien czas.
Możesz zafundować sobie kąpiel z różnymi dodatkami, na przykład olejkami eterycznymi, odprężającymi i pobudzającymi kwiatami i ziołami, ale też z dodatkami bez zapachu, takimi jak sól morska czy pielęgnacyjne produkty mleczne, miód albo cytryny, które sprawiają, że kąpiel jest „łagodniejsza” i pielęgnuje twoje ciało, skórę oraz duszę.
Pięć zasad w kąpieli
Aby kąpie spełniała swoje zadanie, przestrzegaj kilku zasad:
- Unikaj zbyt gorącej kąpieli! Nie wlewaj do wanny za gorącej wody, ponieważ w wysokiej temperaturze woda zabiera skórze tłuszcz i wilgotność, a ponadto obciąża krwiobieg. Idealna jest temperatura wody od 35 do 38 stopni. Nie pozostawiaj w kąpieli dłużej niż 15 minut.
- Nie kąp się zbyt często! Nie należy polecać więcej niż dwóch kąpieli tygodniowo. Jeśli mimo to chcesz się kąpać częściej, a nawet codziennie, nie można zostawać w wannie dłużej niż 10 minut i zawsze po kąpieli dokładnie smarować skórę kremem.
- Poranna kąpiel. Jeśli masz na to czas i kąpiesz się rano, kąpiel trzeba zakończyć zimnym natryskiem, aby pory się zamknęły oraz aby nie czuć zmęczenia.
- Kąpiel wieczorna. Po wieczornej kąpieli odprężającej, gdy nie musisz nic robić, możesz nie stosować zimnego prysznica.
- Krem po kąpieli. Po kąpieli trzeba starannie się posmarować mleczkiem lub olejkiem do ciała: nie wycieraj skóry do sucha, osusz ją tylko ręcznikiem po czym nanieś na lekko jeszcze wilgotną skórę mleczko do ciała lub olejek. Odpocznij 20 minut w ciepłej pościeli.
Pielęgnacja po kąpieli
- Regeneracyjna maseczka do ciała. Raz w tygodniu po kąpieli nałóż na skórę maseczkę regeneracyjną do ciała. Dostarczy ona twojej skórze ważne składniki odżywcze, które pomogą się jej zregenerować. Stosowanie: Nanieś grubo krem na ciało. Owiń się ręcznikiem i odpocznij 20 minut pod ciepłym kocem. Krem, który się nie wchłonął zetrzyj suchym ręcznikiem.
- Peeling do ciała – sposób na zrogowaciałą skórę. Co 7 – 10 dni należy zrobić peeling, zwłaszcza przy mocno rogowaciejącym naskórku albo niewielkich nieczystościach skóry – nie należy używać peelingu częściej, gdyż skóra szybciej rogowacieje. Dzięki takiemu zabiegowi usuniesz zewnętrzną, zrogowaciałą warstwę naskórka. Starte zostaną obumarłe płytki, a skóra będzie znów różowa i czysta. Miejsca, gdzie skóra jest szczególnie zrogowaciała, natrzyj przed peelingiem sokiem z cytryny – dzięki temu stwardniała skóra zmięknie. Stosowanie: Po oczyszczeniu skóry nanieś preparat do peelingu na grubość noża na całe ciało albo tylko na niektóre miejsca. Potem wykonując okrężne ruchy wetrzyj go dłonią lub szczotką, a następnie zmyj wodą, najlepiej pod prysznicem.
Dodatki do kąpieli
Co wybrać?
Jeśli kupujesz gotowe dodatki do kąpieli unikaj tanich płynów, gdyż zbytnio wyługowują skórę. Kupuj lepiej olejki do kąpieli lub płyny z dodatkiem kremu, które nie szkodzą wierzchniej warstwie skóry. Jeśli akurat nie masz gotowego olejku do kąpieli, rzuć okiem na zawartość lodówki i szafek kuchennych. Znajdziesz tam z pewnością coś, czym możesz rozpieścić swoją skórę.
Przepisy na dodatki do kąpieli własnej produkcji
- Mleczna kąpiel dla suchej skóry. Kąpiele w mleku można zalecić osobom, które mają bardzo suchą skórę. Oczyszczają bardzo łagodnie, zabezpieczają płaszcz ochronny skóry i wspomagają krążenie. Stosowanie: Na zwykłą kąpiel w mleku wlej do wanny 2 do 3 litrów mleka i dopełnij wannę wodą. Również gotowe kąpiele mleczne mają znakomite właściwości pielęgnacyjne, ale są bardzo drogie.
- Kąpiel mleczno – miodowa. Warto spróbować, jeśli masz suchą cerę. Wcześniej konieczna jest próba uczuleniowa na miód. Stosowanie: Wlej do pustej wanny litr pełnego mleka, filiżankę miodu i wsyp 1-2 filiżanki soli. Następnie spień to wszystko strumieniem wody z prysznica i dopełnij wannę wodą o temperaturze około 38 stopni. Odrobina ulubionych perfum nada kąpieli nutę bardziej osobistą.
- Kąpiel w maślance dla skóry normalnej. Polecana dla osób o cerze normalnej i suchej. Stosowanie: Do wanny napełnionej gorącą wodą wlej 3 litry maślanki. Pozostań w wannie nie dłużej niż 15 minut. Potem odpocznij. Przed kąpielą możesz się natrzeć oliwą – to bardzo dobrze działa, zwłaszcza na suchą skórę.
| Działanie wybranych olejków eterycznych: => rozmaryn, kasztanowiec i karłowata sosna górska pobudzają krążenie; => lawenda, rumianek, melisa i kwiaty pomarańczy koją i uspokajają; => mięta pieprzowa usuwa napięcia i odświeża; => chmiel pomaga na bezsenność; =>jałowiec działa wzmacniająco; => tymiankiem można przeciwdziałać pierwszym objawom przeziębienia. |
- Kąpiel z dodatkiem olejków. Olejki eteryczne, zależnie od tego, z jakiej rośliny zostały wyprodukowane, mają określony wpływ na człowieka. Istnieją olejki pobudzające i uspokajające, wspomagające krążenie i wzmacniające, zapobiegające pewnym dolegliwościom lub je kojące. Olejki eteryczne warte są polecenia jako dodatek do kąpieli przede wszystkim z tego względu, że para unosząca się z wody, nasycona czynnymi substancjami z olejków, dostaje się do krwiobiegu przez drogi oddechowe. Gotowe olejki możesz kupić w aptekach, drogeriach, perfumeriach i salonach kosmetycznych. Stosowanie: Najpierw wlej wodę do wanny, potem dopiero dolej olejki, gdyż te ostatnie bardzo łatwo się ulatniają. Kąpiel powinna trwać 10 minut. Po kąpieli odpoczywaj 20 minut.
| RADA: Wlej do wanny 10-20 kropli z preparatu, złożonego z olejków eterycznych 99 ziół. Pomaga to przy rozpoczynających się przeziębieniach i pozwala łatwiej się odprężyć. |
- Kąpiele ziołowe. Kąpiel ziołowa działa podobnie jak kąpiel z dodatkiem olejku, przy czym substancje czynne docierają w głąb organizmu raczej przez skórę niż przez drogi oddechowe. Stosowanie: Zioła możesz zebrać sam, na pełną kąpiel wystarczy około 250 gramów. Włóż je do woreczka i zawieś pod kranem, tak aby przesączyła je woda. Potem dokładnie wyciśnij zawartość woreczka do wody. Możesz też dodać zioła do gotującej się wody, pozostawić na 10 minut do zaparzenia, odcedzić i wywar dolać do wody do kąpieli. Kąp się nie dłużej niż 10 minut, po kąpieli posmaruj skórę olejkiem i odpoczywaj pół godziny.
| Działanie wybranych ziół: => rumianek hamuje zapalenia i uśmierza ból; => rozmaryn pobudza pracę serca i krążenie; => krwawnik wspomaga pracę serca, oczyszcza krew; => mieszanka z kwiatów i traw polnych łagodzi ból i działa przeciw wiotczeniu skóry; => mięta pieprzowa usuwa napięcia; => szałwia sprawia, że skóra o otwartych porach staje się delikatniejsza; => lawenda uspokaja nerwy |
Dodatki do kąpieli
- Odtruwająca kąpiel w soli morskiej. Odtruwa organizm, działa pobudzająco i wzmacniająco. Stosowanie: 250 – 500 gramów soli morskiej rozpuścić w wodzie do kąpieli. Nie kąp się dłużej niż 15 minut. Potem wypoczywaj 30 minut.
| RADA: Peeling całego ciała wykonany po takiej kąpieli wzmaga jej działanie: 2 filiżanki soli morskiej wymieszaj na pastę z mlekiem albo śmietaną i taką masę delikatnie nacieraj skórę, a następnie zmyj ją bieżącą wodą. |
- Kąpiel cytrynowa na uspokojenie. Uspokaja i wspomaga ukrwienie skóry. Stosowanie: Pokrój w plasterki 6 cytryn ze skórką i namocz w miseczce na kilka godzin. Plasterki nieco wyciśnij, wodę z cytryną przecedź przez sitko i ekstrakt wlej do wody do kąpieli. Nie kąp się dłużej niż 15 minut, a potem odpocznij.
- Odświeżająca kąpiel pomarańczowa. Działa odświeżająco zwłaszcza na starszą skórę. Stosowanie: Dodaj do wody świeżo wyciśnięty sok z 4 – 6 pomarańczy. Nie kąp się dłużej niż 15 minut. Po kąpieli odpocznij.
- Odtruwająca kąpiel z leczniczego błota. Odtruwa organizm, oczyszcza zanieczyszczoną i tłustą skórę. Lecznicze błoto dostępne jest w aptekach i sklepach zielarskich. Stosowanie: Na pełną kąpiel włóż do wanny 1 – 2 kilogramy leczniczego błota i wlej wodę. Kąpiel nie powinna trwać dłużej niż 20 minut. Potem zmyj błoto prysznicem, owiń się czymś ciepłym i odpoczywaj 20 minut. Nie smaruj skóry po kąpieli kremem aby nie przeszkodzić w wydalaniu trucizn.
- Kąpiel z otrębów pszennych dla zanieczyszczonej cery. Kąpiel taka jest bardzo skutecznym środkiem przeciwko wypryskom i innym zmianom skórnym. Stosowanie: 2 pełne garści otrębów włóż do płóciennego woreczka i powieś go tuż pod kranem, tak aby przepływała przez niego do wanny gorąca woda. Potem zawartość woreczka dokładnie wyciśnij do wanny. Podobne działanie ma mieszanka z: 2 filiżanek otrębów pszennych; 1 filiżanka kwiatów rumianku, 1 filiżanka melisy cytrynowej. Kąpiel powinna trwać od 10 do 15 minut. Nie spłukuj ciała po kąpieli prysznicem ani się nie wycieraj, poczekaj w ogrzanej łazience, aż skóra sama wyschnie.
Dodatki do kąpieli dla urody
| Dodatek do kąpieli | Działanie | Stosowanie |
| mięta pieprzowa | odświeżające | wywar z ziół albo zioła ekspresowe |
| cytryny | poprawiające ukrwienie | ekstrakt z 6 cytryn |
| sól morska | odtruwające i wzmacniające | 250 – 500 gramów soli morskiej na wannę wody |
| mleko | poprawiające ukrwienie i łagodzące | 2 do 3 litrów mleka na wannę wody |
| mleko z miodem / sól | poprawiające ukrwienie i łagodzące | 1 litr mleka, 1 filiżanka miodu, 1 – 2 filiżanki soli |
| maślanka | poprawiające ukrwienie i łagodzące | 3 litry maślanki na wannę wody |
| otręby pszenne | powstrzymujące zapalenia | woreczek z otrębami pszennymi, zawieszony pod kranem z bieżącą wodą |
| otręby pszenne, rumianek i melisa | powstrzymujące zapalenia | woreczek z otrębami pszennymi i ziołami, zawieszony pod kranem z bieżącą wodą |
| rumianek | lecznicze, hamujące stany zapalne | wywar z ziół albo zioła ekspresowe |
| melisa, lawenda, kwiaty pomarańczy | uspokajające | wywar z ziół albo zioła ekspresowe |
| szałwia | ściągające pory | wywar z ziół albo zioła ekspresowe |
| sól morska | odtruwające i wzmacniające | 250 – 500 gram soli morskiej na wannę wody |
| lecznicze błoto | odtruwające i oczyszczające | 1 – 2 kilogramy leczniczego błota na wannę wody |
| pomarańcze | odświeżające i napinające | sok z 4 – 6 wyciśniętych pomarańczy na wannę wody |
| kwiaty i trawy polne | napinające skórę | wywar z ziół albo zioła ekspresowe |
| rozmaryn | poprawiające ukrwienie, napinające skórę | wywar z ziół albo zioła ekspresowe |
