Zielona Encyklopedia Zdrowia – Chrzan pospolity
Zielona Encyklopedia Zdrowia – Chrzan pospolity
A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż
Armoracia rusticana P. Gaertn., B. Mey. & Scherb. Rodzina: kapustowate Brassicaceae
Występowanie chrzanu pospolitego
Chrzan pospolity jest gatunkiem występującym w Azji i Europie. W Polsce uprawiany jest w ogrodach, ale spotyka się również często dziczejące okazy w pobliżu zabudowań.
Morfologia
Jest to roślina o wysokości 50-120 centymetrów. Jej korzenie są mięsiste, białe korzenie są grube i rozgałęzione, a łodyga naga. Duże liście odziomkowe są podłużne, karbowane i ogonkowe, a podłużnie lancetowate lub równowąskie liście górne – karbowane i siedzące. Białe, promieniste kwiaty zebrane są w gęste grona. Owoc to prawie kulista łuszczynka.
Biologia i ekologia
Chrzan pospolity to owadopylna bylina kwitnąca od maja do lipca.
Surowiec
Surowcem są świeże liście oraz grube, mięsiste korzenie chrzanu zbierane jesienią. Po wykopaniu korzenie chrzanu należy oczyścić i przechowywać w chłodnym miejscu.
Zastosowanie w medycynie
Świeży, roztarty korzeń chrzanu stosowany doustnie pobudza wydzielanie soków trawiennych, a syrop chrzanowy z dodatkiem miodu działa przeciwkaszlowo i odkażająco na górne drogi oddechowe. Ze względu na znaczną ilość witaminy C chrzan korzystnie wpływa na odporność organizmu. Oprócz witaminy C zawiera również prowitaminę A, witaminy z grupy B, witaminę E oraz makro- i mikroelementy, takie jak wapń, potas, fosfor, magnez, siarka i żelazo. Okłady ze startego chrzanu działają przeciwreumatycznie.
Zastosowanie w kuchni
Do celów kulinarnych używa się głównie świeżych korzeni chrzanu, rzadziej liści. Korzeń chrzanu stosowany jest jako ostry dodatek do ciężkostrawnych potraw. Podaje się go do gotowanych mięs, wędlin, dziczyzny i ryb. Można wzbogacić nim także smak sosów. Starty chrzan dodawany jest do tartych buraków ćwikłowych, które w takiej postaci wyśmienicie smakują z wędlinami, pasztetami i galaretą. Liście chrzanu można wrzucać do zupy, aby nadać jej ostrzejszy smak. Chrzan dobrze smakuje także utarty z twarogiem. Całych korzeni chrzanu używa się do kiszenia ogórków.
