Wrotycz balsamiczny
A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż
Tanacetum vulgare; rodzina: astrowate (Asteraceae)
Wrotycz balsamiczny (inne nazwy: cytwar, czwar, piżmo, wrutec, wrotyczka, wrutyć, złocień balsamiczny i balsamita major) to wieloletnia roślina pochodząca z Azji Mniejszej. Jego małe kwiaty wydzielają niezbyt atrakcyjną woń, co sprawia, że trudno go uznać za króla rabatek. Prawdziwym bogactwem rośliny są natomiast obdarzone przyjemnym, balsamicznym zapachem liście, które dawniej nazywano liśćmi biblijnymi i stosowano jako aromatyczne zakładki do ksiąg.
WYSTĘPOWANIE I UPRAWA
Gatunek uprawiany w Europie, na Syberii, w północnej i środkowej Azji. Wymaga gleb średnio żyznych i słonecznego stanowiska. Często jest uprawiany na stanowiskach cienistych, ponieważ wytwarza wówczas dużo liści i nie kwitnie. Dobrze rośnie na miejscach ruderalnych, polanach i przydrożach.
ZASTOSOWANIE
Odwar z kwiatów stosuje się tylko zewnętrznie ze względu na zawartość w olejku eterycznym tujonu, który powoduje zatrucia i przekrwienie narządów wewnętrznych. Wewnętrznie działa przeciwrobaczycowo (glisty ludzkie, owsiki), zewnętrznie niszczy wszy i świerzbowce. W ogrodnictwie służy do zwalczania szkodników roślin. Świeże lub suszone liście mogą być dodawane niemal do wszystkich potraw: mięs, nabiału, słodyczy i zup. Przyprawia się nimi nawet napoje alkoholowe, zwłaszcza piwo. Wrotycz balsamiczny jest stosowany także w medycynie ludowej. Przygotowane z niego herbatki wpływają korzystnie na układ pokarmowy oraz wykazują działanie ściągające, przeczyszczające i antyseptyczne.
