Werbena cytrynowa

A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż

Aloysia citrodora, Lippia citriodora; rodzina: werbenowate (Verbenaceae)

Werbena cytrynowa (inne nazwy: lippia trójlistna, cukrownica trójlistna) początkowo była sadzona w celu odstraszania insektów. Intensywna cytrynowa woń gałązek umieszczonych w szafie pomagała pozbyć się moli. Wkrótce jednak stwierdzono, że działanie werbeny cytrynowej jest wszechstronne, i uznano ją za aromatyczną przyprawę oraz zioło lecznicze.

Za jej charakterystyczny zapach są odpowiedzialne cytral i limonen, organiczne związki chemiczne o woni cytryny wpływają na przeciwgrzybiczne, przeciwpasożytnicze i antybakteryjne działanie rośliny. Napary i herbatki z werbeny są polecane przy przeziębieniach i stanach zapalnych górnych dróg oddechowych. Przynoszą też ulgę przy bólach głowy i zatok oraz ułatwiają zasypianie. Badania naukowe udowodniły znaczną przydatność werbeny cytrynowej w walce z gronkowcem złocistym. Jest to szczególnie istotne z uwagi na nowe mutacje tego drobnoustroju, które cechują się coraz większą odpornością na antybiotyki.

WYSTĘPOWANIE I UPRAWA

Roślina pochodząca z Ameryki Południowej. Sprowadzona do Europy w XVII wieku jako roślina ozdobna. Kiedyś często uprawiana w południowej Francji, obecnie zapomniana. Nadaje się do uprawy całorocznej w donicach w mieszkaniach, szklarniach i ogrodach. W uprawie jest rozmnażana przez sadzonkowanie wczesnym latem. Jesienią wymaga przyjęcia i przeniesienia do ciepłego pomieszczenia. Do celów kulinarnych pozyskuje się liście zbierane przed okresem kwitnienia.

ZASTOSOWANIE

Cechą charakterystyczną liści jest odświeżający, intensywny, cytrynowy zapach. Posiekane młode liście nadają się do doprawiania deserów owocowych, dżemów, konfitur i marmolad. Można je wykorzystać do udekorowania ciast i tortów oraz jako aromatyczny dodatek do lukru. Kilka liści lub gałązek wzbogaci smak pieczonej ryby, owoców morza i potraw z drobiu. Utarte w moździerzu świeże liście werbeny z cukrem dają zieloną masę, która razem ze skórką z pomarańczy i cytryną wchodzi w skład tradycyjnej brytyjskiej lemoniady. Miksując świeże liście werbeny z olejem z pestek winogron, otrzymuje się wspaniały dodatek do sałatek i marynat. Ponad to liście stosuje się do aromatyzowania herbaty i zimnych napojów owocowych. Roślina o właściwościach leczniczych, stosowana do zwalczania skurczy żołądkowych i jelitowych. Wzmacnia układ nerwowy, działa uspokajająco i relaksująco.

CIEKAWOSTKI

Ze względu na intensywny cytrynowy zapach werbena znalazła zastosowanie w przemyśle perfumeryjnym. Olejek werbenowy jest używany do aromatyzowania mydeł, toników, kremów i olejków do pielęgnacji skóry.