Zdrowie. Zielona Encyklopedia Zdrowia – Szałwia lekarska

A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż

Zielona Encyklopedia Zdrowia – Szałwia lekarska

Szałwia lekarska. Salvia officinalis; rodzina: jasnowate (Lamiaceae)

Szałwia lekarska. Nazwa rośliny pochodzi od łacińskiego słowa salvus oznaczającego „zdrowy”, „bezpieczny”. Nie dziwi więc fakt, że szałwię częściej kupuje się w aptece niż w sklepie spożywczym. Roślina już w starożytności została uznana za leczniczą, a nawet magiczną.

Stosowano ją w przypadku ukąszenia węża oraz problemów ze wzrokiem i pamięcią. W średniowieczu leczono nią przeziębienia, gorączkę i choroby wątroby. Arabscy medycy polecali szałwię jako środek przedłużający życie. Specyficzny zestaw substancji zawartych w szałwii sprawia, że opinie na jej temat trudno uznać za przesadzone. Napary i herbatki z szałwii lekarskiej zwalczają infekcje i zakażenia, przynoszą ulgę w dolegliwościach miesiączkowych i menopauzalnych, ograniczają potliwość, pielęgnują skórę i poprawiają trawienie. Płukanie ust naparem z szałwii przyspiesza likwidowanie aft i pleśniawek. Szałwię lekarską najczęściej można kupić w postaci suszonej. Aby dłużej zachować jej właściwości, zaleca się zamrozić ją w kostkach lodu.

Występowanie i uprawa

Gatunek pochodzący z rejonu Morza Śródziemnego. Stosunkowo szybko udomowiony i obecnie uprawiany na całym świecie. Poza terenem upraw często dziczeje. W Polsce traktowany głównie jako ozdobna roślina rabatowa. Gatunek łatwy w uprawie. Do celów kulinarnych pozyskuje się liście. Zbiór najlepiej przeprowadzić do okresu kwitnienia.

Zastosowanie

Liście szałwii mają silny aromat i wyraźnie gorzkawy, korzenny smak. Należy używać ich z umiarem, gdyż mogą zdominować potrawę. Liście suszone mają silniejsze działanie niż świeże. Szałwia nadaje smak serom i kiełbasom. Można nią doprawić dania o mocnym smaku, takie jak wątróbka, wieprzowina i kaczka. W połączeniu z miętą, lebiodką, bazylią i majerankiem jest stosowana do mięsa mielonego, pasztetów i farszu drobiowego. Poprawia smak potraw z kapusty i grochu. Mocno poszatkowane liście można wykorzystać jako dodatek do masła ziołowego. Usmażone na maśle będą stanowiły przybranie do zup, dań duszonych i potraw z makaronem. Liście szałwii mogą być podstawą słodkich deserów. Roślina o właściwościach leczniczych, działa antyseptycznie i przeciwzapalnie.