A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż
Sesamum indicum, Sesamum oleiferum; rodzina: połapokowate (Pedaliaceae)
Sezam indyjski. W starożytnej Asyrii sezam (inne nazwy: sezam wschodni, łogowa wschodnia, kunżut) był uznawany za przyprawę bogów. Wierzono, że stwórcy świata pili wino z jego dodatkiem podczas aktu tworzenia. Boskie pochodzenie przypisywano też olejowi tłoczonemu z jego ziaren.
Sezamowy olej jest wyjątkowo odporny, nie wysycha i rzadko jełczeje nawet w gorącym klimacie. Wykorzystuje się go do produkcji mydeł oraz kosmetyków. W medycynie ajurwedyjskiej olej z ziaren sezamu stosowano do masażu ciała, zwłaszcza osób z problemami krążenia, oraz do poprawy jędrności przesuszonej skóry. W dawnych Chinach sezam palono, aby zyskać sadzę konieczną do produkcji tuszu. Sezam charakteryzuje się wysoką zawartością wapnia. Niewielkie nasiona zawierają go więcej niż mleko i jajka. Roślina jest także cennym źródłem miedzi, co sprawia, że używa się jej w leczeniu artretyzmu. Orzechowy smak sezamu jest znany wszystkim dzieciom. Jego zmielone ziarna stanowią podstawowy składnik tureckiej chałwy. Z nasion i miodu lub cukru przygotowuje się też sezamki, pyszne ciasteczka uwielbiane przez dzieci na całym świecie.
WYSTĘPOWANIE I UPRAWA
Roślina strefy podzwrotnikowej i obszaru okołorównikowego (Indie, Chiny, Japonia, Egipt, Tanzania). Owocem jest wydłużona torebka z białymi lub czarnymi nasionami zawierającymi do 55% tłuszczu.
ZASTOSOWANIE
Nasiona są bogate w korzystne tłuszcze nienasycone, składniki mineralne, białko, witaminy A, E, B i lecytynę. Wykorzystuje się je do wyrobu oleju sezamowego, który służy do produkcji margaryny, lub do bezpośredniego spożycia. Nasiona mają duże znaczenie w cukiernictwie. Z kwiatów ekstrahuje się olejek do wytwarzania perfum. Sezam korzystnie wpływa na stan włosów, skóry, wzmacnia kości i poprawia trawienie.
