Zdrowie. Zielona Encyklopedia Zdrowia – Ostropest plamisty
Zdrowie. Zielona Encyklopedia Zdrowia – Ostropest plamisty
A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż
Silybum marianum (L.), Rodzina: astrowate, Asteraceae
Występowanie Ostropest plamisty
Ostropest plamisty występuje w Afryce Północnej, Azji Mniejszej, na Kaukazie i w południowej Europie. W Polsce jest uprawiany a niekiedy dziczejący.
Morfologia
Jest to roślina osiągająca 60-150 centymetrów wysokości, o gałęzistej łodydze. Biało-plamiste i na brzegu kolczaste liście są zatokowo-klapowane, szeroko-eliptyczne lub odwrotnie jajowate i nasadą obejmują łodygę. Purpurowe kwiaty zebrane są w pojedyncze, zwisłe koszyczki. Liście okryw mają odgięty, kolczasty koniec. Owocem jest odwrotnie-jajowata niełupka z żółtawoszarym puchem kielichowym.
Biologia i ekologia
Ostropest plamisty jest jednoroczną rośliną kwitnącą od lipca do sierpnia. Jego kwiaty zapylają owady. W formie zdziczałej występuje często przy zabudowaniach.
Surowiec
Do celów leczniczych wykorzystywane są owoce. Pozyskuje się je z dojrzałych koszyczków zbieranych pod koniec sierpnia lub we wrześniu, które należy suszyć w miejscu zacienionym i przewiewnym, a następnie wymłócić. W kuchni wykorzystuje się też młode, świeże liście i kwiaty ostropestu.
Zastosowanie w medycynie
Lecznicze właściwości ostropestu plamistego wynikają głównie z obecności w jego tkankach silimaryny, która ma właściwości odtruwające i jest skutecznym środkiem przy schorzeniach wątroby. Odwar z rozgniecionych owoców ostropestu stosuje się w wirusowym zapaleniu wątroby, w marskości wątroby, w uszkodzeniach spowodowanych alkoholem, środkami ochrony roślin i w zatruciu muchomorem. Surowiec zaleca się także przy żylakach odbytu, krwawieniach z nosa, z jelita grubego i w przedłużonym miesiączkowaniu.
Zastosowanie w kuchni
Świeże, młode liście ostropestu plamistego można przyrządzać podobnie jak szpinak. Młode łodygi podaje się natomiast jak szparagi, jednak po wcześniejszym obraniu ze skórki i moczeniu w wodzie w celu pozbawienia gorzkiego smaku. Gotowane pąki kwiatowe smakują podobnie jak karczochy. Kwiaty ostropestu dodaje się do sałatek. Z nasion można otrzymywać olej bogaty w witaminy C i K, sole mineralne oraz kwas linolowy. Prażone nasiona mogą zastępować kawę.
