Mak lekarski

A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż

Mak Lekarski. Papaver somniferum; rodzina: makowate (Papaveraceae)

Mak lekarski. Jeszcze w drugiej połowie XX wieku Polska znajdowała się w czołówce europejskich producentów maku lekarskiego. Niestety zła sława jaką okryła się ta roślina z powodu wysokiej zawartości morfiny w jej soku , spowodowały, że zasady zakupu i uprawy maku lekarskiego w Polsce zostały poddane ścisłej kontroli i regulacji prawnej wprowadzonej w 2005 roku w Ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii.

Makowe pola w latach 70. i 80. ubiegłego stulecia stanowiły łakomy kąsek dla osób uzależnionych od narkotyków. Uprawy były niszczone przez domorosłych producentów tak zwanego kompotu nazywane też polską heroiną narkotyku otrzymywanego domowym sposobem ze słomy makowej. Metoda produkcji kompotu została opracowana w 1976 roku przez studentów chemii z Gdańska i szybko zdobyła popularność w kręgach polskich narkomanów. Obecnie większość nasion maku lekarskiego używanego do świątecznych wypieków jest sprowadzana do Polski z Czech, gdzie przepisy dotyczące jego uprawy są liberalniejsze.

WYSTĘPOWANIE I UPRAWA

Ojczyzną gatunku są tereny Morza Śródziemnego. Tysiąc lat temu został przewieziony do chin. Szybko został udomowiony. Obecnie uprawia się mak lekarski na większą skalę w Afganistanie. Chinach i wielu krajach Bliskiego Wschodu głównie dla uzyskania opium, a w wielu krajach Europy, również w Polsce, jest uprawiany dla celów leczniczych i spożywczych.

ZASTOSOWANIE

Do celów kulinarnych używane są wyłącznie nasiona. W kuchni Bliskiego Wschodu mak dodaje się do potraw słodkich, deserów, ciast i nadzienia do strudli. Indiach nasionami maku przyprawia się dania mięsne. W większości krajów europejskich posypuje się nimi pieczywo i wyroby cukiernicze. Ugotowany i kilkakrotnie zmielony mak doprawiony miodem i bakaliami stanowi masę wykorzystywaną do wypieku wilgotnego ciasta (makowca), jako nadzienie do klusek i dodatek do makaronu. Nasiona służą również do produkcji oleju. Olej makowy ma delikatny, lekko orzechowy smak i może być stosowany do przygotowania sałatek. Należy do przechowywać w ciemnym i dość chłodnym miejscu.

CIEKAWOSTKI

Mak lekarski był wykorzystywany jako przyprawa już przez Sumerów około 4000 lat p.n.e. W starożytnym Egipcie, starożytnej Grecji, Indiach i na Bliskim Wschodzie stosowany głównie jako środek uśmierzający ból.