Lawenda wąskolistna

A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż

Lavandula angustifolia; rodzina: jasnowate (Lamiaceae)

Lawenda wąskolistna, nazywana także bławatką i czyszczeczem jest najpopularniejszym w Europie gatunkiem lawendy. Olbrzymie dywany fioletowych kwiatów są charakterystyczne szczególnie dla pól południowej Francji.

Nazwa rośliny pochodzi od łacińskiego słowa lavare oznaczającego mycie i jest związana z jej najwcześniejszym zastosowaniem – dawniej produkowano z niej napary do kąpieli solnych, olejki i kremy. Lawenda ma niezwykle silny aromat i przez długie lata unikano używania jej w kuchni, ponieważ obawiano się, że intensywny zapach może zabić smak potrawy. Ostatecznie uznano jednak, że można ją stosować, o ile zachowa się umiar. Lawenda często występuje w połączeniu z innymi ziołami w daniach mięsnych przyrządzonych z baraniny i z dziczyzny. Wchodzi w skład mieszanki ziół prowansalskich. O najwcześniejszym zastosowaniu tej rośliny przypomina zapach lawendowych mydeł i kosmetyków, które można znaleźć w każdej łazience.

WYSTĘPOWANIE I UPRAWA.

Rodzimy obszar występowania lawendy obejmuje rejon Morza Śródziemnego. Udomowiona stała się gatunkiem uprawnym w wielu rejonach świata, w tym również w Polsce. Do celów kulinarnych pozyskiwane są liście, pąki kwiatowe i kwiaty. Aby otrzymać zwarty pokrój i zapewnić obfite kwitnienie roślina wymaga systematycznego przycinania. Formowanie należy zacząć tuż po posadzeniu, skracając ją w pierwszym roku o połowę. Kolejnych cięć powinno się dokonywać corocznie tuż po kwitnieniu. Zaleca się przycinanie tylko młodych pędów. Roślina rozmnaża się przez wysiew nasion lub sadzonki.

ZASTOSOWANIE.

Lawenda znalazła zastosowanie przede wszystkim w kuchniach francuskiej, hiszpańskiej i włoskiej. Ze względu na gorzkawo aromatyczny zapach, nieco przypominający rozmaryn, należy ją stosować tylko w niewielkich ilościach. W połączeniu z rozmarynem doskonale komponuje się z jagnięciną pieczoną tradycyjnie lub na grillu. Kilka liści wystarczy do nadania aromatu pieczeni baraniej, zupie rybnej, galarecie z ryb i mięsu duszonemu z warzywami. Liście dodane do świeżych sałatek wnoszą lekko gorzkawy posmak. Suszone pączki można wymieszać z gruboziarnistą solą, czarnym pieprzem, suszonym rozmarynem oraz odrobiną cukru i stosować do natarcia mięs, aby uzyskały kwiatowo-leśną woń. Świeże kwiaty lawendy wąskolistnej można scukrzać i używać do dekoracji. Dodaje się je do konfitur, ciasta i różnych ciasteczek biszkoptowych. Lawenda wzbogaca walory smakowe lodów i sorbetów. Wspomaga działanie przewodu pokarmowego. Ma właściwości uspokajające.

CIEKAWOSTKI.

Olejek uzyskany z lawendy wąskolistnej jest cenionym składnikiem perfum. Wysuszone ziele umieszczone w przepuszczalnym opakowaniu w szafie odstrasza mole i nadaje ubraniom przyjemny zapach.