Czosnek niedźwiedzi

A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż

Allium ursinum, rodzina: (Liliaceae)

Czosnek niedźwiedzi. Nazwa czosnku niedźwiedziego jest związana ze starogermańska legendą, która głosiła, że ta roślina była zjadana przez budzące się ze snu niedźwiedzie. To dzięki czosnkowi poczciwe misie osłabione po zimowym poście nabierały sił.

Uznano więc, że jego zielone liście mogą też przywrócić wigor ludziom. Jak zwykle ludowe mądrości zawarte w baśniach i legendach okazały się słuszne. Czosnek niedźwiedzi jest jedną z najbogatszych w związki roślin w Europie. Działają one jak silny przeciwutleniacz, chronią organizm przed działaniem wolnych rodników oraz pobudzają układ odpornościowy do zwalczania komórek nowotworowych. Czosnek niedźwiedzi jest także cennym źródłem manganu stanowiący ważny składnik krwi i kości. Zawiera też żelazo oraz chroniący serce magnez. Pozyskiwany do celów spożywczych czosnek pochodzi z upraw. Nie powinno się zbierać go w lesie, ponieważ jest chroniony. Zdarzały się przypadki pomylenia liści czosnku niedźwiedziego z podobnymi do nich liści konwalii, a nawet liści krokusów jesiennych, których spożycie może wywołać zatrucie.

WYSTĘPOWANIE I UPRAWA.

Rodzimy obszar występowania gatunku obejmuje całą Europę i północną Azję. W Polsce obecny na całym terenie, w górach dość pospolity. Na niżu jest dużo rzadszy. Roślina objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową. Gatunek uprawiany jako roślina dekoracyjna. Łatwo się rozmnaża przez nasiona lub cebulki sadzone jesienią. Liście zbiera się przed kwitnieniem, w kwietniu i maju, cebule we wrześniu i w październiki.

ZASTOSOWANIE.

Czosnek niedźwiedzi należy użytkować w stanie świeżym, gdyż suszony traci substancje czynne. Ma silniejszy aromat niż czosnek pospolity oraz podobne, choć nieco słabsze właściwości lecznicze. Działa antyseptycznie, antybiotycznie i przeciwgrzybicznie. Jest przydatny przy leczeniu górnych dróg oddechowych. Ilość dodawanej do potraw rośliny zależy od indywidualnych upodobań. Liście mogą być składnikiem wiosennych zup. Można nimi doprawiać sałatki, duszone warzywa, majonezy i masła ziołowe. Liście wraz z cebulką są używane do kiszenia. Można je również marynować w oliwie.