Cytronela cytrynowa

A | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż

Cymbopogon citratus; rodzina wiechlinowate (Poaceae)

Cytronela cytrynowa. Gęste kępy cytroneli rosnącej wokół domu stanowią naturalną broń w walce z owadami, zwłaszcza z komarami, które odstrasza zawarty w niej olejek eteryczny. Olejek cytronelowy jest skuteczny zarówno w zamkniętych pomieszczeniach, jak i na świeżym powietrzu.

Można go wetrzeć bezpośrednio w skórę lub pokropić nim ubranie. Poza komarami odstrasza także muchy, pchły oraz kleszcze. Przynosi też ulgę w przypadku ukąszeń przez owady. Wystarczy natrzeć nim ukąszone miejsce. Specyfik jest dość drogi. Buteleczka zawierająca 10 ml olejku eterycznego kosztuje około 10 złotych. Jednak trudno się temu dziwić, ponieważ do produkcji 1 litra olejku wykorzystuje się około 100 kg tej rośliny. Olejek cytronelowy jest jednym z podstawowych składników amolu, ziołowego leku znanego od ponad 100 lat.

WYSTĘPOWANIE I UPRAWA.

Gatunek pochodzący z południowo-wschodniej Azji, gdzie występuje w stanie dzikim, jak i uprawie. Uprawiany również w krajach północnej Afryki. Jest względnie nową przyprawą, która cieszy się zainteresowaniem w Europie i Ameryce Północnej. W naszym klimacie nie nadaje się do całorocznej uprawy w gruncie. W okresie zimy cytronelę należy przechowywać w chłodnym, ale zabezpieczonym przed mrozem miejscu. Sprawdza się jako roślina doniczkowa w pomieszczeniu. Jest uprawiana z nasion.

ZASTOSOWANIE.

Roślina powszechnie używana w kuchniach tajskiej, malezyjskiej, indonezyjskiej i indyjskiej do przyprawiania dań z drobiu i owoców morza oraz potraw warzywnych. Wykorzystuje się dolne, mięsiste części liści po wycięciu pozostałości łodygi oraz korzenia i oderwaniu zewnętrznych liści. Cytronela może być stosowana w całości lub pokrojona w plasterki. Nadaje świeży, cytrynowy posmak, jednak bez kwaśności charakterystycznej dla cytryny. Podkreśla wyrazisty smak wielu potraw. Zalecane jest moczenie suszonych plasterków trawy na dwie godziny przed użyciem. Przyprawa idealnie komponuje się z mleczkiem kokosowym, szczególnie w połączeniu z kurczakiem. Można nią aromatyzować sosy i zupy. Znajduje zastosowanie jako dodatek smakowy do aromatycznych marynat i syropów cukrowych dodawanych do deserów owocowych. Wzbogaca smak kompotów i dżemów. Zaparzone suszone liście stanowią relaksującą herbatkę ziołową, która gasi pragnienie i orzeźwia. Jako przyprawa cytronela jest dostępna w różnych postaciach, sproszkowana lub w formie olejku. Jedna łyżeczka sproszkowanej trawy jest równoznaczna z jedną świeżą łodygą. Napar z trawy cytrynowej obniża gorączkę, pomaga na ból głowy i niestrawność.

CIEKAWOSTKI.

Olejek cytronelowy jest powszechnie stosowany w kompozycjach perfumeryjnych i w aromaterapii. Główny składnik olejku (do 80%) stanowi cytral, który wykazuje właściwości przeciwnowotworowe.