ŚwiętaWielkanoc

Wielkanoc przez wieki.

Myśliwi i zbieracze, którzy przemierzali pierwotne ziemie, mieli w zwyczaju tańczyć wiosną przy ogniskach, celebrując w ten sposób powrót wędrownej zwierzyny, odżywanie roślin i odejście długich, chłodnych nocy na rzecz ciepłych dni. To odwieczne święto wiosny było obchodzone przez rdzennych mieszkańców amerykańskich Wielkich Równin jeszcze w czasach historycznych.

Powiązane artykuły

Społeczeństwa rolnicze poświęcały swoje wysiłki obserwacjom nieba i budowie monumentalnych konstrukcji, mających wyznaczać wiosenną równonoc – pierwszy dzień wiosny, symbolizujący czas siania i odradzającej się nadziei. Indianie Pueblo określali początek wiosny (i pozostałych pór roku) poprzez obserwację słońca. Moment sadzenia roślin i siania zboża dobierali tak, by zbiegał się z początkiem wiosny. Ich szamani – w ginących w pomroce dziejów rytuałach – rzeźbili i malowali kamienne przedstawienia, zwracając się w ten sposób do duchów o płodność i dostatek.

Pierwsze cywilizacje, z których wiele zdążyło powstać i upaść jeszcze przed narodzinami Chrystusa, święto wiosny łączyły z koncepcją zmartwychwstania, zakorzenioną w ich tradycjach i mitologii. Przykładowo Sumerowie, żyjący 7000 lat temu nad brzegami legendarnego Eufratu, wierzyli że Tammuz bóg „głębokich wód” i jego żona, „Matka ziemia”, bogini Isztar, powrócili z krainy śmierci do krainy żywych, aby zapewnić, że cud wiosny będzie następować każdego roku. Grecy z kolei wierzyli, że Adonis, zabity przez boga wojny Aresa, powrócił do życia, by razem z nim mogła powrócić wiosenna obfitość pokarmów. Attis, bóg żyjących w Azji Mniejszej Frygijczyków, miał wrócić do życia wiosną, po tym jak popełnił samobójstwo z miłości. Także egipski bóg Ozyrys, uśmiercony przez Seta, miał zmartwychwstać wiosną.

Być może te różne cywilizacje, mogące mieć ze sobą kontakt na przestrzeni wieków, zaczerpnęły wiarę w koncepcję wiosennego zmartwychwstania ze wspólnego źródła. Podobne wierzenia odnajdujemy jednak także w innych, oddalonych kręgach kulturowych.

Majowie wierzyli, że boskie bliźnięta, Ixbalanque i Hunahpu, powstały z martwych, dzierżąc władzę wskrzeszania innych. Opowieść ta okazała się niezwykle atrakcyjna kulturowo i długowieczna – na tyle, że dotarła do Ameryki Północnej, a tamtejsi autochtoni wcielili ją do swoich wierzeń, co możemy obserwować na zachowanej ceramice. Zmartwychwstanie i wiosenna odnowa to idee przecinające kolejne epoki niczym głęboka rzeka.

Także wielkanocne atrybuty, dzisiaj kojarzone przede wszystkim z dziecięcym aspektem świąt, mają starożytne korzenie. Jajko – uniwersalny element Świąt Wielkanocnych – służyło za symbol narodzin wszechświata w mitologiach Indii i Egiptu. W późniejszych, już chrześcijańskich czasach uosabiało natomiast nadzieję i źródło nowego życia. Kolorowanie jajek wielkanocnych stanowi rozwinięcie tej symboliki, choć źródła zwyczaju są niejasne. Według jednej z legend to Maria, matka Jezusa, podarowała jajka rzymskim żołnierzom stojącym pod krzyżem, prosząc by ci ograniczyli swe okrucieństwo względem jej syna. Jej łzy miały rozbić się o skorupki jaj, zabarwiając je miriadami kolorów.

Królik, równie silnie zakorzeniony atrybut Wielkanocy, przez wieki symbolizował płodność – cechę kluczową dla przetrwania pierwotnych ludów i członków pierwszych cywilizacji. Z czasem także on stał się symbolem nadziei na wiosenny rozkwit natury.

Baranek to z kolei symbol zaczerpnięty przez chrześcijan z obchodzonej także wiosną, i to od 4000 lat, żydowskiej Paschy. Baranek uosabiał nadzieję na przetrwanie stad owiec, nie powinno więc dziwić znaczenie tego wiosennego symbolu dla pasterzy ze starożytnego Bliskiego Wschodu.

Podobnie jak miłość, idee życia i śmierci, płodności i nadziei, ale też radości z odradzania się ziemi, przekraczały granice kultur i epok. Często narastały spontanicznie, bez wpływów zewnętrznych, z samego wnętrza ludzkiej duszy. Tak więc ukrzyżowanie i zmartwychwstanie Jezusa uderzyło w uniwersalną nutę o głębokich historycznych analogiach. Od tego kluczowego momentu – triumfu Jezusa nad śmiercią – chrześcijaństwo wyłoniło się jako religia nadziei. To właśnie nadzieja stanowi klucz wiary chrześcijan przekonanych, że cokolwiek złego nie spotkałoby ich na ziemi, po śmierci czeka ich wieczne życie z Bogiem w raju.

Wielkanoc jest być może najstarszym i najbardziej rozpowszechnionym ze wszystkich świąt związanych z cyklem rocznym. Powszechne koncepcje zmartwychwstania i nadziei, a także symbole odnowy i obfitości, przypominają o tych wartościach, które są wspólne dla nas wszystkich.

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Sprawdź też
Close
Back to top button
Ads Blocker Image Powered by Code Help Pro

Ads Blocker Detected!!!

We have detected that you are using extensions to block ads. Please support us by disabling these ads blocker.

Powered By
100% Free SEO Tools - Tool Kits PRO