Kanał Elbląski

Polska. Położenie: północna Polska, województwo warmińsko-mazurskie, na odcinku jezioro Druzno-Iława

Kanał Elbląski to unikatowy w skali światowej zabytek sztuki hydrotechnicznej, zadziwiający swą konstrukcją i sprawnym działaniem już ok 150 lat. Podróż tą jedyną w swoim rodzaju drogą wodną daje niepowtarzalną okazję, by popływać statkiem… po trawie. Warto podkreślić, że elbląski cud techniki ma całkowicie ekologiczny charakter.

Kanał został zaprojektowany przez inżyniera Jakoba Georga Steenkego na początku XIX wieku, by połączyć Prusy Wschodnie z Bałtykiem. Budowa rozpoczęta w 1844 roku trwała szesnaście lat. Inżynierowie musieli podołać niecodziennemu wyzwaniu, jakim było pokonanie na krótkim, niespełna 10 kilometrowym odcinku różnicy poziomów wody wynoszącej ponad 100 metrów. Umożliwił to skomplikowany system pochylni i szyn, po których statek na specjalnym wózku sunie po lądzie. Kanał obfituje także w inne cenne zabytki inżynierii wodnej: śluzy, bramy ochronne, jazy, mosty, nasypy, przekopy i pomysłowe zasilania w wodę. Monumentalna maszyneria wprawiająca w ruch kołowroty i wyciągarki jest napędzana naturalną energią wykorzystującą różnicę poziomów i siłę spadajacej wody.

System spisywał się znakomicie – pod koniec XIX wieku przez kanał przepływało kilkadziesiąt statków towarowych dziennie. Z czasem, wraz z pojawianiem się nowoczesnych środków transportu (rozwój kolei i przemysłu samochodowego) znaczenie gospodarcze kanału zaczęło maleć, rozpoczęła się za to jego turystyczna kariera, zwłaszcza że Pojezierze Iławskie, które przecina, słynie z malowniczych krajobrazów.