Turcja. Położenie: podziemia Stambułu, północno-zachodnia część Turcji.
Podziemna cysterna, zwana Cysterna Bazyliki, usytuowana jest w pobliżu Hagia Sophia, pochodzi z VI wieku. Była największym sztucznym zbiornikiem na wodę, jaki powstał w podziemiach Konstantynopola. Nazwę zawdzięcza miejscu, w którym została wykuta. Cesarz bizantyjski Justynian I rozkazał bowiem budowę „pałacu, który zapadł się pod ziemię”, jak ją nazwał, w miejscu, w którym do 532 roku stała bazylika św. Eliasza.
Podziemna cysterna w Stambule o wymiarach 143 x 65 metrów może zmieścić około 100 tysięcy metrów sześciennych wody. Aby do niej zejść, trzeba pokonać 52 stopnie kamiennych schodów. Sklepienie zbiornika wsparte jest na 336 marmurowych 9-metrowych kolumnach ustawionych w 12 rzędach po 28 kolumn. Funkcje izolacyjne zbiornika pełni masywny mur o grubości 4,8 metrów.
Cysterna Bazyliki. Zróżnicowanie stylistyczne i materiałowe kolumn pozwala przypuszczać, że pochodzą one z innych budowli. W ten sposób prawdopodobnie trafiły tam niezwykłe rzeźby głów meduz pochodzące z czasów rzymskich, umieszczone w podstawach. Meduzy odwrócone są głowami do ziemi, podobno na życzenie cesarza, który pragnął, aby pozostawały zawsze głęboko pod wodą. Do cysterny prowadziła sieć akweduktów. Dwa główne, zwane Bozdogan i Malovaz, dostarczały wodę ze źródła odległego o 19 kilometrów od miasta. Zadaniem zbiornika było zapewnienie dostaw wody do pałacu cesarskiego w sytuacji, w której pojawiłoby się ryzyko zatrucia lub awarii akweduktów. Przez wiele stuleci, aż do XV wieku, cysterna odgrywała przypisaną rolę. Dopiero nadejście Turków spowodowało jej zaniedbanie, a później także zapomnienie. Odkrył ją na nowo holenderski podróżnik Gylles, przebywający w Stambule w latach 1544-1550. W czasach panowania Ahmeda III w 1723 roku dokonano pierwszej przebudowy cysterny, która w dużej mierze miała wymiar konserwatorski.
