Systemy Irygacyjne Afladż
Oman. Położenie: Izki, region Ad Dakhiliyah, północno-wschodni Oman
Systemy Irygacyne – Afladż to liczba mnoga od arabskiego słowa faladż, oznaczającego „podzielony na równe części”. Nazwą tą określa się systemy irygacyjne, funkcjonujące z powodzeniem od stuleci w Omanie na Półwyspie Arabskim. Ich liczbę szacuje się na trzy tysiące, a czas powstania – od początku VI wieku n.e., choć archeolodzy twierdzą, że istnieją ślady afladż datowane nawet na 2500 rok p.n.e.
Istotą systemów irygacyjnych jest transport wody z głębokich podziemnych źródeł wprost na pola i do domów. Służą do tego wykorzystujące spadek grawitacyjny specjalne kanały i tunele. Kwestie ich drążenia, a także sprawiedliwej dystrybucji życiodajnej cieczy regulowane są odwieczną tradycją, wywodzącą się jeszcze ze starożytnych obserwacji astronomicznych. W skład afladż wchodzą również większe obiekty infrastrukturalne, domy personelu, meczety, a także liczne zegary słoneczne.
W 2006 roku zdecydowano się wpisać pięć najciekawszych systemów na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Był to nie tylko wyraz uznania dla omańskiego rozwiązania, ale także dowód troski o przyszłość afladż, coraz bardziej zagrożonych wskutek obniżenia poziomu wód gruntowych. Dzieje wyróżnionych systemów są prawie zupełnie nieznane w związki z brakiem pisanej historii kraju. Jednak w myśl tradycji za najdawniejszy uważa się faladż Al-Malki usytuowany w mieście Izki i okolicy, a dowodem na jego długie dzieje ma być niezwykła rozległość oraz stopień skomplikowania. Na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wpisano także między innymi afladż: Daris koło Nizwy i Al-Khatmeen koło Bait Al-Redadah (prawdopodobnie z XVII wieku).
