Linia Thamshavn

Norwegia. Położenie: Lokken, hrabstwo Sor-Trondelag, 466 kilometrów na północ od Oslo

Otwarcie Thamshavnbanen nastąpiło w latach 1908-1910. Inicjatorem powstania linii był miejscowy przedsiębiorca Christian Thams, zapatrzony na rozwiązania szwajcarskie (skądinąd założyciel koncernu Orkla, w Polsce znanego dziś głównie z aktywności mediów). Linia o długości 25,15 kilometrów połączyła kopalnię Lokken Verk z portem w Thamshavn.

Wśród zabytkowych linii kolejowych w Europie uwagę miłośników tej gałęzi transportu zwraca linia Thamshavn (Thamshavnbanem), nie tylko szczycąca się rolą pierwszej w Norwegii kolei zelektryzowanej, ale także najstarszej na świecie linii kolejowej, pozostającej pod napięciem identycznym z tym, które zastosowano w chwili otwarcia (niespotykane , kV Hz). Zarazem jest to jedyna w Skandynawii kolej wąskotorowa o prześwicie 1000 milimetrów (rozwiązanie wzorowane na tramwajach w pobliskim Trondheim).

Jej podstawowym zadaniem był wywóz pirytów, ale prowadzono także przewozy pasażerskie i obsługę ruchu lokalnego (sześć stacji). Okres największego ruchu przypadł na lata 1910-1940, konieczna była nawet wymiana szyn na cięższe, aby podołać rosnącym przewozom. Jednak po II wojnie światowej wraz z rozbudową systemu dróg oraz zmianą struktury lokalnego przemysłu zaczął się nieuchronny spadek. Przewozy osób prowadzono do 1963 roku, a towarów do 1974 roku. W 1983 roku część linii została otwarta do użytku jako czynny zabytek techniki. Obecnie można przejechać 22-kilometrowym odcinkiem pomiędzy Lokken i Bardshaug, rozbiórce uległo jedynie ostatnich kilka kilometrów. Cały czas wykorzystywany jest zabytkowy tabor, w tym dwa elektrowozy z 1908 roku.