Gobekli Tepe. Jeden z najsÅ‚ynniejszych budowli neolitycznych, Stonehenge, ma okoÅ‚o piÄ™ciu tysiÄ™cy lat – nieco mniej niż cywilizacja Sumeru. W tym okresie kamienne krÄ™gi w Globekli Tepe w dzisiejszej Turcji od dawna spoczywaÅ‚y już pod zwaÅ‚ami ziemi.
Musimy przesunąć licznik o kolejnych siedem tysięcy lat wstecz, aby natknąć się na twórców tego zagadkowego obiektu. Konstrukcje na Wzgórzu Pępka wznieśli ludzie nieznający ceramiki, wytopu metali, koła ani rolnictwa. W jaki więc sposób transportowali ogromne kamienne bloki na miejsce przeznaczenia? I po co?
Globekli Tepe, odkryte przez profesora Klausa Schmidta w 1994 roku, ma około 15 metrów wysokości i 300 szerokości. Archeolodzy przeszukują ten rejon od 25 lat, lecz dotąd odkopano zaledwie ułamek całości. Z użyciem gradiometru i innego oprzyrządowania służącego do analizy anomalii magnetycznych w gruncie oraz stworzonych na tej podstawie map oszacowano, że znajduje się tam aż 20 kamiennych kręgów składających się łącznie z około 200 postawionych pionowo głazów. Te największe mają sześć metrów wysokości i ważą do 20 ton! Pokrywają je liczne wizerunki zwierząt. Wśród nich są lizy, dziki sępy oraz skorpiony. Same filary w kształcie litery T mogą odzwierciedlać ludzkie korpusy.
Czy krÄ™gi stanowiÅ‚y rodzaj prehistorycznej Å›wiÄ…tyni? A może raczej obserwatorium astronomicznego? Na sÅ‚uszność tej ostatniej hipotezy wskazujÄ… wyniki symulacji komputerowych opublikowane w 2017 roku przez specjalistów z Uniwersytetu w Edynburgu. DowodzÄ… one, iż znajdujÄ…ce siÄ™ na kolumnach pÅ‚askorzeźby przedstawicieli fauny odpowiadajÄ… – gwiazdozbiorom. Co prawda teoria ta wciąż budzi wÄ…tpliwoÅ›ci, ale wiele przemawia za tym, że wÅ‚aÅ›nie w rejonie Gobekli Tepe zrodziÅ‚y siÄ™ pierwsze systemy religijne, które być może wyksztaÅ‚ciÅ‚y siÄ™ w oparciu o precyzyjnÄ… wiedzÄ™ astronomicznÄ…. A to wszystko okoÅ‚o 12 tysiÄ™cy lat temu!